Narodziny gatunku. Powieść w języku hindi przełomu XIX i XX wieku; Justyna Wiśniewska-Singh

Publikacja  poświęcona jest procesowi formowania się powieści (upanyās) w języku hindi w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku na podstawie dziewięciu reprezentatywnych dla tej fazy utworów. Najwcześniejszy z nich ukazał się w 1870, a ostatni opublikowano w 1909 roku. Choć wykazują zróżnicowanie tematyczne, wszystkie podejmują problematykę społeczną. Są to: Dewrani dźethani ki kahani (Devrānī jeṭhānī kī kahānī, Historia szwagierek, 1870)  Gauridatta (Gaurīdatt; 1836–1905); Bhagjawati (Bhāgyavatī, 1877) Śraddharama Philauriego (Śraddhārām Phillaurī; 1833–1881); Pariksza guru (Parīkṣā guru; Doświadczenie nauczycielem, 1882) Śriniwasa Dasa (Śrīniwās Dās; 1851–1888); Nissahaj hindu (Nissahāy hindū; Bezradny Indus, 1890) Radhakrysznadasa (Rādhākr̥ṣṇadās; 1865–1907); Theth hindi ka that (Ṭheṭh hindī kā ṭhāṭ; Opowieść w czystym hindi; 1899)i Adhkhila phul (Adhkhilā phūl, Na wpół rozkwitły kwiat, 1906) autorstwa Ajodhjasinha Upadhjaja ‘Hariaudha’(Ayodhyāsiṁh Upādhyāy ‘Hariaudh’; 1865–1947); Saspatohu (Sāspatohū; Teściowa i synowe, 1898) Gopalrama Gahmariego (Gopālrām Gahmarī; 1866–1946); a także Sultana Razijabegam (Sultānā Razīyābegam, Władczyni Razija, 1904) i Madhaw-Madhawi wa Madan-Mohini (Mādhav-Mādhavī vā Madan-Mohinī, Madhaw i Madhawi oraz Madan i Mohini, 1909) Kiśorilala Goswamiego (Kiśorīlāl Gosvāmī; 1865–1932).

Analizowane w tej pracy utwory, za sprawą odwołania do ważnych wówczas problemów społecznych, stanowią literackie świadectwo przemian zachodzących na wielu poziomach życia. Niektóre z omawianych książek wydano tylko jeden raz i są one obecnie trudno dostępne nawet w bibliotekach indyjskich.

Autorka analizuje kształtowanie się powieści hindi, wychodząc od dwóch odmiennych ujęć badawczych na temat jej początków. To prowadzi do poszukiwania najbardziej adekwatnych do przedmiotu badań narzędzi wypracowanych na gruncie teorii literatury. Rozdział 1. ukazuje wczesną powieść w języku hindi jako gatunek na pograniczu, ponieważ sytuuje się ona między nowym a starym, obcym a rodzimym, ustnym a pisemnym, a ponadto czerpie z wielu konwencji literackich (rozdział 2). Rozdział 3. nakreśla tło historyczne, wskazując na tematykę podejmowaną w omawianych utworach.

Analizę tekstów źródłowych Autorka prowadzi przez pryzmat propagowanej przez nie wizji społeczeństwa. Czyniąc to, wyróżnia dwa zestawy problemów – związanych ze sferą prywatną (4.1) oraz publiczną (4.2). W trakcie formułowania wniosków zwraca uwagę na konstrukcję poszczególnych powieści oraz sposób kreowania bohaterek i bohaterów (4.2.1).